طراحی روش اندازه گیری مقادیر رادیکالهای فعال اکسیژن در in vitro و بررسی اثرات ویتامینهای c‏ و e بر روی واکنش رادیکال زایی

مقدمه: رادیکالهای آزاد و در رأس آنها ترکیبات مشتق از اکسیژن فعال (reactive oxygen species=ros)، مهمترین عوامل شکل گیری واکنش استرس اکسیداتیو هستند. امروزه آسیب رادیکالی به عنوان عامل مؤثری در بسیاری از بیماریها از جمله آلزایمر، آترواسکلروز و سرطان در نظر گرفته می شود. هدف از این تحقیق، ارائه روشی جدید و سریع، برای اندازه گیری رادیکالهای ros است. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی میزان رادیکال زایی یونهای فلزات واسطه نظیر آهن، مس و وانادیوم در حضور ترکیبات تیول دار گلوتاتیون و سیستئین (به عنوان مواد احیاکننده) و اکسیژن مولکولی، در محیط invitro با استفاده از آزمون تیوباربیتوریک اسید مورد سنجش قرار گرفت. برای اندازه گیری مقادیر رادیکالهای آزاد تولیدی، از مولکول قند دزوکسی ریبوز، به عنوان معرف استفاده شد. در اثر حمله رادیکالهای آزاد به دزوکسی ریبوز، تعدادی از ترکیبات آلدئیدی نظیر مالون دی آلدهید، تولید شد. سپس مالون دی آلدهید حاصل، با شناساگری بنام تیوباربیتوریک اسید ترکیب شد و محصول رنگی بدست آمده دارای حداکثر جذب در طول موج 532 نانومتر بود. همچنین در این تحقیق، اثرات دو ویتامین آنتی اکسیدان یعنی c و e بر روی میزان رادیکال زایی یونهای فلزات مورد مطالعه، بررسی شد. نتیجه گیری: این مطالعه مشخص بود که واکنش فلزات واسطه با مواد تیول دار در حضور اکسیژن، منجر به تولید رادیکالهای ros می شود و ویتامینهای c و e، رادیکال زایی را مهار می کنند. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که وانادیوم در مقایسه با آهن و مس، دارای بیشترین توان رادیکال زایی بود و از بین آهن و مس، بسته به این که محیط شامل سیستئین یا گلوتاتیون بود با یکدیگر تفاوت داشت. همچنین ویتامینهای c و e، بر روی ساخت رادیکال آزاد در هر سه یون مورد استفاده، اثرات مهاری داشتند. بخصوص ویتامین c در غلظت صد میکرومولار، دارای بیشترین تأثیر (83درصد) بر روی کاهش تولید رادیکال بود.